چطور از سالمندانمان در منزل نگهداری کنیم؟
در هنگام مراقبت و نگهداری از سالمندان به نکاتی که در این مطلب آمده حتما دقت کنید.
اگرچه سالمندان از نظر ضعف ها و ناتوانی هایی که دارند خیلی شبیه کودکان هستند ولی باید بدانیم که هرگز نباید با آنها مثل کودکان برخورد کنیم. بعضی اوقات وقتی ما با سالمندان برخورد می کنیم به شآن مرتبه و جایگاه آنها اصلا توجه نمی کنیم و یادمان می رود که سالمند ضعیف و ناتوانی که با آن مواجه شده ایم شآن و مرتبه و جایگاه خاصی دارد. به آنها امر و نهی می کنیم و مدام به آنها می گوییم که چطور کارهایشان را انجام بدهند و …
بعضی وقتها طرز تفکر ما در مورد اینکه چطور باید از سالمندان مان مراقبت کنیم کاملا” متضاد با سن و سال و شخصیت آنهاست. همانگونه که از فرزندانمان مراقبت و نگهداری می کنیم ، از والدینمان هم همانطور نگهداری می کنیم. و این را نمی فهمیم که ما پدر و مادر والدینمان نیستیم و هیچ وقت نمی توانیم باشیم.
یکی از روانشناسان با تجربه می گوید: دلم برای مادربزرگم می‌سوزد، از زمانیکه گوش هایش سنگین شده، به‌‌خوبی گذشته نمی شنود و نمی تواند برای حل گرفتاریها و مشکلاتم، چاره‌ای پیش راهم قرار دهد. یادش بخیر آن وقتها که ساعت‌ها پای درد و دلم می نشست و آخر سر یک راه حل طلایی بهم می داد و راهی خانه‌ام می‌کرد. می‌دانم او امروز هم همانند من آرزو می کند یک‌بار دیگر آن روزها را تجربه کند.
پدربزرگم تا چند سال پیش آنقدر حالش خوب بود که خودش تنهایی ساعت‌های زیادی می توانست رانندگی کند و به خانه آشنایان سر بزند ، اما حالا یکدفعه اینقدر ضعیف شده که ماشین اش را هم دارد می فروشد.
والدینم حالا اینقدر ضعیف و ناتوان شده‌اند که به‌تنهایی نمی‌توانند زندگی کنند و روز به روز ناراحت و افسرده و غمگین‌تر می‌شوند.
سالمندان چشم و چراغ خانه‌های ما هستند، همه ما ایرانی‌ها به این فرهنگ بومی که احترام به سالمندان واجب است، معتقدیم و همه اعتقاد داریم که وجود این گوهرهای گرانبها در زندگی‌مان غیر قابل انکار و باعث برکت و روزی است و خدای ناکرده روزی اگر از در کنارمان نباشند و در خانه ابدی‌شان بخوابند، جامه می‌دریم و آه و ناله سر می‌دهیم و…
ولی وقتی هستند گاهی آنها را نمی‌بینیم و حرف دلشان را نمی‌شنویم و حتی گاهی از سر شکایت به آنان نیش زبان هم می‌زنیم، یا با رفتار بدمان روح نحیف شان را می آزاریم.
بدون شک از حرف تا عمل راه خیلی طولانی در پیش هست و بدون تردید فکر و عمل به وظیفه مراقبت و نگهداری و رعایت شخصیت و احترام سالمندان به آموزش و تآکیدات زیادی احتیاج دارد، ما به‌عنوان یک ایرانی با فرهنگ که همیشه به فرهنگ غنی ارزش‌های ملی و دینی خود افتخار می کنیم، باید بیشتر از سایر کشورهای دنیا، با سالمندانمان آنچنان که شایسته آنان است،برخورد کنیم. شک نکنید که تغییر نگاه به سالمندان و کم نمودن رفتارهای ناشایست با این عزیزان در سایه تمرین و تربیت در خانواده امکان پذیر است. ولی قبل از هر اقدامی باید برای این سوالات پاسخی پیدا کنیم که چطور باید با سالمندان برخورد نموده و از آنها نگهداری و مراقبت و پرستاری کنیم؟ چه مراقبت های بخصوصی برای سن و سال آنها وجود دارد؟ چگونه با مشکلات و گرفتاریهای روحی و جسمی و روانی آنها کنار بیاییم و مهم‌ترین نیازهای آنها چیست؟ و چطور باید مشکلات این عزیزان را حل کرد؟
فرض نکنید سالمندان کودک هستند
دوران سالمندی بخاطر ناتوانی و ضعف سالمندان خیلی به دوران کودکی شبیه است، اما باید بدانیم که هر گز نباید با سالمندانمان مثل کودکان رفتار کنیم. بعضی از ما وقتی با سالمندان ارتباط برقرار می کنیم اصلا” مراقب نیستیم که یک وقت خدای ناکرده شآن و شخصیت و مرتبه این عزیزان به خطر بیافتد. انگار یادمان رفته سالمند ضعیف و ناتوانی که با آن روبرو هستیم شان و مرتبه بخصوصی دارد،به این عزیزان امر و نهی می‌کنیم، مدام انجام کارهایشان را به آنها تذکر می دهیم و… گاهی طرز نگاه در مورد نگهداری و مراقبت آنها کاملا”با سن والدینمان متضاد است، همانگونه که از فرزندانمان نگهداری و مراقبت می‌کنیم با این عزیزان هم چنین همانگونه برخورد می نماییم، واقعا” نمی‌دانیم ما هیچ وقت نمی‌توانیم والد پدر و مادر خودمان باشیم و نگهداری از این عزیزان نیازمند توانایی و مهارت ویژه ای است. این توانایی ها و مهارت ها نیازمند آموزش است و با مهر و محبت خالی نمی‌توانید این مهارت‌ها را درخود ایجاد کنید.
هیچ گاه احترام به سالمندان را فراموش نکنید
وقتی به سالمندان احترام می گذارید این را نشان می دهد که قدر زحمات آنها را در طول یک عمرزندگی پر برکت شان می دانید. وقتی پدر و مادر یا یکی از اقوام تان پیر می شوند، هم باید بیشتر مراقب شان باشیم و هم توقع دارند که در این سنین علاوه بر اینکه احترام بیشتری به آنها می گذاریم ، جایگاهشان را نیز درخانواده حفظ کنیم. خیلی از سالمندان به خاطر ضعف جسمی شان زود رنجند و خیلی احساساتی، در این سن و سال، بیشتر باید محبت و توجه بیشتری به آنها داشت تا حس نکنند که سربار خانواده هستند. اگر برای هزارمین بار است که داستان‌های تکراری زندگی‌شان را می‌شنوید، به روی خودتان نیاورید و هر دفعه مثل اولین بار حرف هایشان را بشنوید، مشورت با آنها را فراموش نکنید و از تجاربیاتشان در صورت لزوم استفاده کنید، چرا که به قول قدیمی‌ترها آنچه که جوان در آیینه می‌بیند، پیر در خشت خام مشاهده می‌کند.
برای حرف هایشان ارزش قائل شوید، مواظب صحبت کردنتان باشید و احترام و حرمت این عزیزان را با جملاتی مثل «زمانه عوض شده دیگه»، «شما قدیمی فکر می کنین»، «مثل بچه‌ها هستین»، و.. نشکنید. اگر می‌بینید ساکت هستند، دلتان می‌لرزد و ترحم می‌کنید، باید بدانید این رفتار شایسته احوال این عزیزان نیست، تا جایی که می توانید به آنها احترام بگذارید و هرگز سعی نکنید به آنها ترحم کنید، درک این حس برای آنها عذاب‌آورتراز هزاران کار و کلام زشت و بد است. به یاد داشته باشید که هر رفتاری که امروز نسبت به والدین مان داریم ، در آینده آن را خودمان هم تجربه می کنیم، باید این را به یاد داشته باشیم که هر عملی عکس العمل خود را به دنبال خود دارد.
سعی کنید برای استقلال شان ارزش و احترام قائل شوید
استقلال نداشتن و کاهش یا سلب قدرت و اختیارات در مورد مدیریت خانه، یکی ازاصلی ترین دغدغه‌های فکری و روانی خیلی از سالمندان است که به بخاطر بیماری یا زندگی در خانه فرزندان شان مجبورند از آن چشم بردارند. اگر دور و بریان هم یادشان رفته باشد آنها خودشان خوب می دانند و یادشان می آید که روزی روزگاری رئیس و مدیر و همه‌کاره خانه‌شان بوده‌اند. این موضوع در حقیقت برای این عزیزان به منزله عدم شخصیت، احترام و استقلال می باشد. اگر قدرت و اختیارات پدر و مادری که فرمانده ۷۰ یا ۸۰ ساله خانواده هستند را از آنها بگیریم، مثل ضربه کاری می ماند که روح و روان آنها را یکدفعه به هم می ریزد، چون این عزیزان با چشم خودشان می‌بینند که دیگر هیچ اختیار، قدرت و استقلالی در جریان امور خانه و زندگی ندارند و این نه تنها در روحیه پدر بزرگ‌ها و مادربزرگ‌های سالمند و از کار افتاده تاثیر سوئی می‌گذارد، بلکه امکان دارد که این عزیزان در مقابل این موضوع جبهه گیری کنند و با فرزندان شان دچار اختلاف شوند.
بنابراین بهترین کاری که می‌توانیم برای سالمندان انجام دهیم این است که تا جایی که امکان دارد، آنها را وابسته به دیگران نکنیم. به عبارت دیگر، استقلال‌شان را از آنها نگیریم و این عزیزان را برای انجام کوچکترین فعالیت ها یا تصمیم گیری‌ها، به خودمان وابسته نکنیم، چون در صورت داشتن استقلال در تصمیم گیری است که کرامت و حرمت انسانی محقق می‌شود. برای مواجهه با این امر توصیه می‌کنیم حتی‌المقدور اجازه دهید سالمندتان، خود به کارهایش رسیدگی کند و فقط وقتی به او کمک کنید که از شما کمک می خواهد و اگر از نظر بدنی توانمندی زیادی ندارند و مدام از شما کمک می خواهند، با خوب صحبت کردن و نگاه و طرز برخورد محبت آمیز به آنها القاء کنید که برای کارهایی که برای این عزیزان انجام می دهید منتی سر آنها نیست و از موضوع که در کنار آنها هستید احساس خوبی دارید.
حواستان باشد که اخلاق سالمندان تان چگونه است
سالمندان زمانیکه پیر می شوند، تغییرات روحی و روانی و جسمی زیادی را تجربه می نمایند که باحال و هوای زمان میانسالی و جوانی‌شان کاملا” فرق داشته و این جزء جدایی ناپذیر زندگی هر فرد و ذات تکاملی انسان است. ممکن است سالمندی در جوانی‌اش خیلی نترس و جسور بوده باشد، اما امروز به دلیل پیری و فرسودگی خانه نشین شده باشد. شما به‌عنوان اطرافیان سالمندان، باید حواستان باشد وضعیت امروز و تقاوت آن با روزگار گذشته را یادآور نشوید یا با طنز و کنایه آن را به رخ‌شان نکشید. حتی شایسته است به هنگام روایت گذشته‌شان، فقط به حرف هایشان گوش دهید و با تائید حرف‌هایشان این مطلب را متذکرشوید که همگان در زمان پیری وضعیتی همانند او را تجربه می‌کنند، اما مهم این است که توانسته‌اند آن روزها را تجربه نموده و امروز به خوشی از آن روزها یاد کنند و آیا این موضوع جای شکر ندارد؟
سعی کنید کاری کنید که سالمند احساس کند مفید است
معمولا خیلی از سالمندان با وجود ضعف جسمانی و آسیب‌پذیر شدن در مقابل بیماری‌ها همواره سعی می کنند که به خود و دیگران نشان دهند که هنوز هم مثل گذشته فردی تاثیر گذارهستند. به این ترتیب اگر اطرافیان بتوانند به روشهای مختلف، به سالمندانشان کمک کنند که از نظر ذهنی حس مفید بودن را داشته باشند باعث می‌شوند نه‌تنها آنها جایگاهشان را تهدید آمیز نبینند، بلکه کمتر حس اضطراب نموده و دچار کمبود اعتماد به نفس شوند. مثلا می‌توانید برای نگهداری و مراقبت و تربیت فرزندان از آنها کمک بخواهید یا در کارهای دیگر، نظر آنها را جویا شوید. بدون شک اکثر سالمندان توانمندی‌های بخصوصی دارند که اگر به آنها فرصت و موقعیت کار دهید و در رفتارتان نیز وجود آنها را در پیشرفت فعالیت هایتان موثر جلوه دهید، نه‌تنها این عزیزان حس نمی کنند که سربارتان هستند و مفید و موثر نیستند، بلکه با این کار خیلی از مسائل و گرفتاریها حل می شود.
سعی کنید به اندازه به این عزیزان محبت نمایید
صحیح است که شما به‌عنوان فرزند وظیفه دارید از والدین سالمندتان نگهداری کنید اما زیاده روی در این کار اصلا” درست نیست. از سر دلسوزی یا محبت بیش از حد، سعی نکنید امور شخصی سالمندان را انجام دهید، رسیدگی‌های بدون دلیل گاها” نتایج برعکسی دارد. رفتارهای محبت‌آمیز خیلی زیاد اگرچه در ظاهر قشنگ است، اما در باطن خیانتی بزرگ در حق والدین سالمند است. چرا که ممکن است با این نوع کارها، حس کنند که خیلی زود پیر شده اند.
از طرف دیگر، اگر احتیاج آنان به شما مشخص است بهتر است یک تنه مسئولیت نگهداری از این عزیزان را برعهده نگیرید، شما هم مثل دیگران باید زندگی طبیعی خودتان را داشته باشید و اجازه ندهید مراقبت شبانه‌روزی از سالمند بیمارتان، شما را از پا در آورده و خسته کند یا اینکه از خانواده و کارتان بیافتید.
در چنین موقعیتی شاید بهتر باشد که توجه بیشتری نسبت به شرایط زندگی تان داشته باشید و برای حل این مساله هم که شده، به هیچ وجه مشکلی به مشکلاتتان نیافزایید. بنابراین توصیه می‌کنیم از دیگر افراد خانواده برای انجام این کار کمک بخواهید و با هم برای وقتهایی که می خواهید در کنار سالمندانتان باشید برنامه ریزی کنید.باز هم یادآوری می کنیم این هماهنگی ها را بدون اطلاع سالمندانتان انجام دهید شاید مشاهده این شرایط برای این عزیزان ناراحت کننده باشد و احساس ضعف و از پا افتادگی شدیدی را به سالمندتان منتقل کند. ضمنا” بهتر است مراقبی را بر بالین سالمند بیمار بنشانید که خود از سلامت جسمی و روحی مساعدی برخوردار باشد، چه بسا مراقبی که بیمار است، عصبی یا وسواسی است، به شکل افراطی از بیمار حمایت می‌کند یا او را به حال خودش رها می‌کند و… قطعا دردسرساز می‌شود.
در هنگام صحبت با سالمندان در نظر داشته باشید که برخی از این عزیزان خوب نمی شنوند
در نظ ر گرفتن شرایط و مشکلات جسمانی و تندرستی سالمندان در برقراری ارتباط و تعامل بهینه با آنان نقش بسزایی دارد. برخی از سالمندان مشکل شنیدن دارند و برخی نیز، در صحبت کردن یا تفهیم صحبت‌هایشان به دیگران تحت فشار هستند، بی‌شک این عوامل تعامل را دشوار می‌کنند. اگر چنین سالمندی در منزل دارید، پیشنهاد می‌کنیم در برقراری ارتباط با آنان به نکات زیر توجه کنید:
* وقت صحبت با سالمندان به شرایط محیطی مثل چیزهایی که برای شنیدن یا حرف زدن باعث مزاحمت هستند توجه داشته باشید. آیا سروصدای مزاحم وجود دارد؟ صدای رادیو و تلویزیون در چه حدی است؟ آیا بلند است؟ آیا تعداد زیادی در این فضا در حال صحبت با هم هستند؟ و… اگر حس می‌کنید فضا کاملا” مناسب نیست، تلاش کنید با حذف صداهای مزاحم، محیط را برای گفت‌وگو مناسب کنید.
* اگر والدین سالمند شما برای شنیدن مشکل دارند، سعی کنید با آنها واضح و شمرده صحبت کنید. روبه‌روی او بنشینید و رو در رو با او ارتباط برقرار کنید، کلمات را سریع یا جدا از هم نگوئید. تا جای ممکن با زبان سالمندتان با او حرف بزنید، شاید استفاده از کلمات عوام پسندانه یا تکه کلام‌هایی که نسل جدید استفاده می کنند، گفتار را مبهم و نامفهوم می‌کند.
* در برخورد با افراد سالمندی که شنوایی شان مشکل دارد یا حافظه شان ضعیف شده ، به هیچ وجه از جملات و سوالات و کلمات مبهم و غیر شفاف استفاده ننمایید، تا جای ممکن طرز صحبت تان با این عزیزان واضع و روشن باشد چونکه درک آن راحت تر است. اگر درک و فهم سوالات یا جملاتی که می گویید برای سالمندتان سخت است، سعی نکنید چند بار دیگه تکرار کنید. تا جایی که امکان دارد تن صدایتان را درست کنید. داد نزنید بلکه درست و روشن صحبت کنید، بهتر دم گوشی که شنواییش بیشتر است صحبت کنید.
* تلاش کنید کلمات و گفته های خود را خیلی مناسب و منطقی و زمانیکه در چشم سالمندتان مستقیما” نگاه می کنید بیان کنید، حواستان باشد از درهم آمیختن مطالب و موضوعات مختلف، به‌شدت خودداری کنید، چرا که اگر چند مساله متفاوت را با هم ترکیب کنید، ممکن است فهم آن برای سالمند سخت و دشوار شود. در هر ارتباط تلاش کنید فقط یک منظور را به فرد سالخورده انتقال دهید، مثلا نگویید: «اول غذایتان را بخورید بعد صدایم کنید شماره خاله را بگیرم تا با او صحبت کنید»؛ بلکه بگویید: «غذایت را بخور»، سپس بعد از انجام این کار بگویید: «حالا وقت آن است که شماره بگیرم تا با خاله احوالپرسی کنید.»
* اگر سالمندتان خوب نمی شنود، بهتر است از توانایی ها و امکانات بصری برای فهماندن سخنان‌تان به این عزیزان استفاده کنید. همزمان وقتی که دارید عبارت های خود را در مورد هر آنچه که قصد صحبت کردنش را دارید بیان می کنید با نشان دادن توضیحات اضافه تصویری ، می توانید کلام‌تان را کامل کنید، مثلا در شرایطی که به سرتان اشاره می نمایید، بگویید: «سرتان که درد می‌کرد، بهتر شدش؟»
* خیلی وقتها، سالمندان کارهای کودکانه ای می کنند که ممکن است شما از دیدن این اعمال یا شنیدن استدلال‌ها ناراحت و عصبانی شوید، اما باید بدانید که هیچکدام از این رفتارها با نیتی بخصوص انجام نمی پذیرد، توجه نمایید که این روش برخورد ماحصل سالمندی و بخاطردوران پیری است، پس برای این موضوعات صبر داشته باشید، اما تلاش کنید با ایجاد فضای خیلی صمیمی برای تعامل، به سالمندتان این فرصت را بدهید تا مطالب را کاملا” متوجه شوند، که بدون تردید این طرز برخورد نشانه فهم و شعور بالای شماست.
منبع : کامیار خدمات
نحوه نگهداری از سالمندان,روش نگهداری از سالمندان,نحوه نگهداری سالمندان,چگونگی نگهداری از سالمندان,نحوه نگهداری از سالمند,نحوه نگهداری سالمندان در خانه,روش های نگهداری از سالمندان,روش نگهداری سالمندان, چطور از سالمندان مراقبت کنیم, هنگام مراقبت از سالمندان , نگهداری حرفه ای از سالمندان, نکات قابل توجه در نگهداری سالمندان, مراقبت حرفه ای سالمندان , محبت به سالمندان, میزان محبت به سالمندان, وقت محبت به سالمندان, رفتار کودکانه سالمندان, احترام به سالمندان , نگهداری از سالمندان در منزل, نگهداری از سالمندان با مراقبان مجرب, پرستار حرفه ای سالمندان, پرستاری حرفه ای سالمندان, روش های نگهداری سالمندان, بهترین پرستاران سالمند